Burgers, omgekomen in relatie tot verzet

Illegale pers en verzetsbewegingen

Willem Cornelis van den Berg

Willem Cornelis van den Berg werd geboren in Bergschenhoek op 21 maart 1923. Hoewel hij aanvankelijk tuinder wilde worden, bleek dat niet het best passende beroep. Aan het begin van de oorlog studeerde Willem in Rotterdam aan het Marnix Gymnasium. In de oorlog begon hij aan de opleiding theologie in Utrecht. Tijdens een razzia later in de oorlog, werden bij controle verzetskrantjes in zijn zak ontdekt. Hij werd gearresteerd en kwam uiteindelijk in Hannover terecht, waar hij in 1945 vermoord werd. Het verhaal is uitgebreider beschreven door zijn neef Bas; dit verhaal is hieronder als PDF te downloaden.

Ter gedachtenis aan Willem Cornelis van den Berg

Geschreven door de zoon van de broer van Willem Cornelis.

Ter gedachtenis aan Willem Cornelis van

Adobe Acrobat document 1'007.6 KB

Download

Johannes Christiaan Borgdorff

Johannes Christiaan Borgdorff werd geboren in Berkel en Rodenrijs op 15 december 1908. Hij was gehuwd en had vier kinderen. In het dagelijks leven was hij inspecteur bij een verzekeringsmaatschappij; het gezin woonde in Groningen. Onder de schuilnaam 'Chris' was hij zowel betrokken bij de LO / OD als bij het blad Trouw. Op verdenking van het verlenen van huisvesting aan een verzetsman van de KP (knokploeg) werd hij op 5 september 1944, twee dagen na de geboorte van zijn jongste dochter, gearresteerd. Op 19 september 1944 werd hij van het Scholtenshuis in Groningen, het hoofdkwartier van de SD (Sicherheitsdienst), vervoerd naar Exloo. Waarschijnlijk is hij direct bij aankomst daar gefusilleerd. Op 20 juli 1945 werd zijn lichaam gevonden in de regio Exloo/Odoorn en op 4 augustus 1945 herbegraven op de Noorderbegraafplaats van Groningen.

Koen Rozendaal

Koen Rozendaal

Is 33 jaar geworden

Geboren op 19 april 1911 te Oud-Beijerland
Overleden op 16 juli 1944 te Overveen, duinen

Koen Rozendaal wordt ook vermeld op het Egbert Snijder monument in Edam.

Cuniera Heijt-Wooning

Cuniera Wooning werd in Bergschenhoek geboren op 10 februari 1905, als oudste dochter van Arie Wooning en Maria Johanna Westdijk. Zij is getrouwd en op een bepaald moment verhuisd naar Rotterdam. In 1941 woonde ze daar met haar moeder en haar jongere zus Clasina (geboren 1913, Bergschenhoek) aan de Essenburgstraat 74b.

Vanuit politieke betrokkenheid is Cuniera betrokken bij de organisatie van het communistische blad 'de Waarheid' waarin vaak stevig kritiek wordt geuit op het Nazi-regime maar ook op andere Europese landen. In het eerste nummer van 23 november 1940 wordt ook het Duits antisemitisme al sterk verworpen.

Als de recherche van de Nederlandse politie op 24 juni 1941 op de Essenburgstraat aan de deur komt, willen zij aanvankelijk Clasina meenemen. De moeder van Clasina en Cuniera, die in hetzelfde pand woont, geeft aan dat ze waarschijnlijk voor Cuniera komen; die is immers werkzaam bij 'de Waarheid' ? Cuniera wordt meegenomen en komt via het Nederlandse werkkamp Schoorl in Ravensbrück terecht. Daar overlijdt zij, na een operatie, op 27 juni 1944. Dit wordt in 1946 verklaard door een overlevende van kamp Ravensbrück, Niesje Neeltje Bloem-Paul, die evenals Cuniera geboren is in Bergschenhoek en later in Rotterdam Crooswijk woonde. Ook zij was betrokken bij het communistisch verzet en betrokken bij het blad 'de Waarheid'. Later werd duidelijk dat er van verraad door infiltratie sprake was. Zelfs vóór de oorlog waren de communisten al in beeld bij de Nederlandse inlichtingendienst en, naar pas recent is gebleken, daardoor via gegevensuitwisseling ook bekend bij de Duitse inlichtingendienst.

Slachtoffers die vielen tijdens de jacht op verzetsmensen, 3 oktober 1944.

Jan Kornelis Havenaar

Jan Kornelis Havenaar

Wim Kaptein

Wim Kaptein

Petrus Johannes Wijsman

Petrus Johannes Wijsman

W H J van der Spek

Wim van der Spek

Is 23 jaar geworden

Geboren op 3 juli 1921 te Berkel en Rodenrijs
Overleden op 3 oktober 1944 te Berkel en Rodenrijs

Wim van der Spek wordt ook vermeld op het Egbert Snijder monument in Edam.

Slachtoffers die vielen op 5 mei 1945: "Het laatste geregeld gevecht"

Willem (Wim) Lodewijk Theodoor Thijs

Wim Thijs werd geboren in Goes op 29 mei 1923. Hij woonde aan het eind van de oorlog bij de familie Vermeer aan de Klapwijkseweg in Berkel en Rodenrijs. Bij 'het laatste gevecht' op 5 mei 1945 kwam Wim Thijs om het leven.

Rouwbrief van Wim Thijs

Op 9 mei 1945 werd Wim Thijs begraven in Berkel en Rodenrijs; de rouwbrief werd verstuurd door de familie Vermeer. Bij dit gezin had Wim Thijs onderdak gevonden. Deze bewuste uitnodiging werd gestuurd aan Jan Rozendaal, een bekende lokale LKP-er.

Theo Vis

Theo Vis

Nico Vogelaar

Nico Vogelaar

Hulp aan onderduikers

Krijn Haak

Krijn Haak, geb. 12-06-1922 Melissant, overl. 23 mei 1946 R'dam.

In 1946 verstuurde de familie Haak, wonende aan de Rodenrijseweg in Berkel, een rouwbrief. Hun 23-jarige zoon Krijn was na lang lijden overleden. Op de rouwbrief vermelden zij dat Krijn is overleden als gevolg van Duitsche mishandeling. Krijn is in ieder geval tot tweemaal toe vanuit Kamp Amersfoort naar Duitsland gestuurd voor dwangarbeid. Op 30 maart 1944 vertrok hij naar Osnabrück om daar te werken in een drukkerij. Hij kwam terug op 27 juli 1944. Zo'n twee weken later, op 11 augustus 1944, vertrok hij naar Merrem en moest daar werken in een bruinkoolmijn.

Van vader Daniël Cornelis Haak is genoteerd dat hij op 23 augustus 1943 werd gearresteerd vanwege het herbergen van onderduikers. Mogelijk werd Krijn op dezelfde grond gearresteerd?

Op basis van zogenoemde 'vergelding' of 'represaille' gefusilleerd.

Gerardus Hendrikus Brand

Gerardus Hendrikus Brand

Gerardus Brand werd geboren in Berkel en Rodenrijs op 18 augustus 1923. Hij probeerde eind 1944 aansluiting te zoeken bij de geallieerden maar werd gearresteerd, gevangen gehouden en op slechts 21-jarige leeftijd geëxecuteerd op 13 december 1944 te Rozendaal bij Velp.

Rouwbrief van Gerardus Hendrikus Brand

In juni 1947 werd Gerardus Hendrikus Brand herbegraven in Berkel en Rodenrijs, waarbij ook een mis plaatsvond in de plaatselijke katholieke kerk. Deze bewuste uitnodiging werd gestuurd aan Jan Rozendaal, een bekende lokale LKP-er.

Tien slachtoffers die op 7 januari 1945 stierven:

Max Leendert Lijklema

Max Leendert Lijklema

Max Lijklema werd geboren op 28 februari 1922 te Rotterdam en was ongehuwd en studerend.

Nadat Max aanvankelijk de technische kant (Delft) op wil, kiest hij later voor wis- en natuurkunde. Doorgaan met studeren wordt hem in 1944 door de bezetter vrijwel onmogelijk gemaakt. Hij moet noodgedwongen zijn studie in Utrecht opgeven.

Met Kerst 1944 wordt Max Lijklema opgepakt tijdens een poging vanuit Strijen de grote rivieren over te steken. Hij wordt eerst verhoord door de S.D en later overgebracht naar de gevangenis aan het Haagse Veer. Op 7 januari 1945 wordt hij samen met negen anderen, zonder enige vorm van proces, langs de bergweg tussen Hillegersberg en Bergschenhoek gefusilleerd op 22-jarige leeftijd, als represaillemaatregel voor de moord op Franz Schilar. .

Cornelis Mink

Cornelis 'Cor' Mink

Cor Mink werd geboren op 22 september 1923 in Ede. Als zoon van een politieman wil hij in het voetspoor van zijn vader treden. Hij volgt daarom de opleiding op de politieschool in Schalkhaar. In die tijd wordt daar sterk geprobeerd de agenten in opleiding te interesseren en te winnen voor de zogenaamde "nieuwe orde" van het Nationaal Socialisme. Cor en vele anderen met hem laten zich daardoor niet beïnvloeden. Wel wordt het na de opleiding voor hem moeilijk om op bepaalde plaatsen de functie naar eer en geweten uit te oefenen. Ten einde raad geeft Cor zijn baan eraan. Hij probeert als "Engelandvaarder' zoals dat heet, naar het bevrijde zuiden van het land te komen. Via illegale contacten komt hij in Strijen terecht om, net als Max Lijklema, daar overgezet te worden. Hij wordt opgepakt, eerst verhoord door de S.D en later overgebracht naar de gevangenis aan het Haagse Veer. Op 7 januari 1945 wordt hij samen met negen anderen, zonder enige vorm van proces, langs de Bergweg tussen Hillegersberg en Bergschenhoek gefusilleerd op 21-jarige leeftijd, als represaillemaatregel voor de moord op Franz Schilar. .

Bertus Pragt

Dingenis Sanderse

De op 11 oktober 1921 in Rhenen geboren 'Dies' (Dingenis) was in de oorlog een inwoner van Strijen. Hij maakte deel uit van het lokale verzet en was een van de 'çrossers' die geallieerde piloten hielpen de rivier over te steken bij de Biesbosch. Op een dag wordt een aantal crossers gearresteerd, ook Dingenis is daar bij. Hij komt in het politiebureau 'Haagse Veer' in Rotterdam terecht. Nadat een inbreker de Duitse schildwacht Franz Schilar doodt worden tien gevangenen als represaille in Bergschenhoek geexecuteerd. Dingenis sterft op 07 januari 1945 als 23-jarige aan de Bergweg in Bergschenhoek, een plek waar hij waarschijnlijk nooit eerder is geweest.